Trả lời ý kiến tranh luận của Đại biểu liên quan đến kết quả kiểm toán của các dự án BOT. Bộ trưởng Bộ GTVT đã nhấn mạnh, con số báo cáo kiểm toán là đúng nhưng chưa đúng bản chất.
Tham gia tranh luận với Bộ trưởng Thể về vấn đề BOT, đại biểu Lê Minh Nam nói, Bộ trưởng có nêu khó khăn khi làm dự án theo hình thức PPP; dự án BOT triển khai chưa đảm bảo phương án tài chính nên phải xử lý bằng cơ chế riêng; việc tăng giảm thu phí tại một số sự án.
Nhưng thống kê của Kiểm toán Nhà nước giai đoạn 2016-2020 cho thấy, qua kiểm soát 83 dự án BOT và BT, cơ quan này đã kiến nghị giảm thời gian thu phí so với phương án ban đầu với các dự án là 302 năm. Trong đó, có dự án giảm thời gian thu phí lên đến 10 năm.
Điều có chứng tỏ có khó khăn trong việc giám sát quy trình thực hiện các dự án BOT để đảm bảo dự án triển khai đạt hiệu quả. Đề nghị Bộ trưởng làm rõ thêm thực trạng này?
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nói "phải nghiên cứu thật kỹ vấn đề này". Dự án BOT khi chưa có Luật Đầu tư công, theo Nghị định của Chính phủ, việc đấu thầu dự án là khi dự án đầu tư được duyệt, chưa phải là thiết kế kỹ thuật được duyệt, chưa phải dự toán được duyệt. Dự án đầu tư có nghiên cứu, có phần dự phòng khối lượng, dự phòng trượt giá...
Theo ông Thể, theo quy định hợp đồng là hợp đồng nguyên tắc, ký hợp đồng theo dự án được duyệt. Trong hợp đồng có đưa điều khoản, sau khi dự án hoàn thành, căn cứ vào kết quả quyết toán của dự án thì Bộ Giao thông Vận tải và nhà đầu tư điều chỉnh thời gian thu phí theo số liệu thực mà dự án được triển khai.
"Vì vậy chúng ta có hai con số, con số kiểm toán nêu ra, chúng tôi đã báo cáo là số liệu này đúng, nhưng chưa đúng bản chất, bởi chỉ đúng theo hợp đồng nguyên tắc, khi chưa có hồ sơ thiết kế, chưa triển khai, chưa giám sát, chưa điều chỉnh hợp đồng. Chứ nếu Bộ Giao thông Vận tải mà ký hợp đồng như thế thì chắc chắn anh em Bộ chúng tôi không thể ngồi ở đây. Không thể làm sai như thế được", ông Thể phân tích.
Con số thứ hai, theo ông Thể là từng dự án BOT, sau khi hoàn thành, được kiểm toán, quyết toán và ký hợp đồng điều chỉnh thời gian thu phí. Nên số liệu kiểm toán và số liệu chúng tôi ký là không khác nhau mà chỉ khác với hợp đồng nguyên tắc. "Chứ không thể làm sai, vi phạm pháp luật nghiêm trọng được", ông Thể tái khẳng định và đề nghị đại biểu kiểm tra lại thông tin.
