Phương tiện giao thông cơ giới đường bộ bao gồm các loại xe cơ giới và xe máy chuyên dùng tham gia giao thông. Các phương tiện này tiêu thụ khoảng 70% lượng xăng, dầu và thải ra môi trường khí CO, HC, NOX...và các độc tố gây ô nhiễm không khí. Trước tình trạng phương tiện giao thông gia tăng nhanh chóng, vấn đề kiểm soát khí thải phương tiện, giảm ô nhiễm môi trường đang nóng lên từng ngày.
Theo thống kê, tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, xe mô tô, xe gắn máy chiếm đến 95% về số lượng, mặc dù chỉ tiêu thụ 56% xăng nhưng lại thải ra tới 94% lượng HC; 87% CO; 57% NOX...trong tổng lượng phát thải của các loại xe cơ giới. Và đặc biệt, với xe cũ nát thì mức xả thải nguy hại còn cao hơn con số trên gấp nhiều lần. Các nghiên cứu đã chỉ ra, lượng khí nhà kính phát thải trong lĩnh vực giao thông vận tải đường bộ chiếm áp đảo so với các lĩnh vực còn lại, với hơn 80%.
Khí thải giao thông khiến cho không khí bị ô nhiễm nghiêm trọng, là tác nhân gây ra hiệu ứng nhà kính, và ảnh hưởng trực tiếp tới sức khoẻ của con người với khoảng 3,8 triệu ca tử vong sớm hàng năm. Trong đó, có 20% số ca tử vong là do các bệnh về đường hô hấp và ung thư liên quan đến phơi nhiễm với bụi mịn.
Phát thải từ các phương tiện giao thông đường bộ là có thể thấy rõ, thế nhưng, khí thải từ xe máy, ô tô cũ, quá niên hạn sử dụng còn cao hơn gấp nhiều lần so với các phương tiện thông thường, và đây là vấn đề hết sức nghiêm trọng, đặc biệt là tại các thành phố lớn. Bởi hiện nay, một lượng lớn xe mô tô, xe gắn máy cũ nát vẫn đang ngày ngày lưu thông trên đường một cách khó quản lý.
Xe máy càng cũ nát thì lượng phát thải khói càng cao, trực tiếp gây ô nhiễm môi trường và tiềm ẩn các nguy cơ gây tai nạn giao thông. Chính vì vậy, năm 2010, Thủ tướng Chính phủ đã từng phê duyệt đề án kiểm soát khí thải xe máy, xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông tại các tỉnh, thành. Thậm chí cách đây ít năm Hà Nội từng có đề xuất thu phí môi trường thông qua dán tem môi trường các mức xanh, vàng, đỏ đối với phương tiện xe mô tô, xe máy và thu hồi loại bỏ xe không đủ điều kiện an toàn kỹ thuật tham gia giao thông đối với phương tiện có mức phát thải môi trường vượt quá mức cho phép không có các biện pháp khắc phục. Tuy nhiên, việc kiểm soát khí thải của xe máy cho đến nay vẫn là “bài toán” khó./.
