Công trình xanh (CTX) là công trình đạt được hiệu quả cao trong sử dụng năng lượng và vật liệu, giảm thiểu các tác động xấu tới môi trường. CTX khuyến khích việc lập kế hoạch và mục tiêu về sử dụng năng lượng ngay từ khi khởi đầu dự án. Tuy nhiên, đây cũng chính là một trong những vướng mắc khiến cho CTX tại Việt Nam chưa có nhiều so với mật độ và tốc độ xây dựng.
“CÔNG TRÌNH XANH” LÀ GÌ?
Xuất hiện từ cuối thế kỷ 20 (1990 – 1995) cho tới nay, công trình “xanh” là công trình trong thiết kế, xây dựng hoặc vận hành giảm thiểu các tác động xấu và có thể tạo ra những tác động tích cực đối với khí hậu và môi trường. Công trình “xanh” bảo tồn tài nguyên thiên nhiên quý giá và nâng cao chất lượng cuộc sống. Các tiêu chí để tạo nên công trình “xanh” bao gồm:
• Sử dụng hiệu quả năng lượng, nước và các tài nguyên khác
• Sử dụng năng lượng thay thế
• Hạn chế ô nhiễm, phế thải và tái chế, tái sử dụng
• Đảm bảo chất lượng không khí của môi trường bên trong công trình
• Sử dụng vật liệu không độc hại, có trách nhiệm và bền vững
• Tính đến yếu tố môi trường trong thiết kế, thi công và vận hành
• Tính đến chất lượng cuộc sống trong thiết kế, thi công và vận hành
• Thiết kế đảm bảo phù hợp với biến đổi của môi trường
CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG TRÌNH XANH TẠI VIỆT NAM
Có thể nói, các hoạt động phát triển và chứng nhận công trình xanh đã thực hiện ở Việt Nam từ hơn 15 năm qua. Hơn 155 công trình xanh, công trình hiệu quả năng lượng tại Việt Nam đã được các tổ chức trong nước và quốc tế chứng nhận theo các tiêu chí, tiêu chuẩn LEED (Hoa Kỳ), Green Mark (Singapore), EDGE (IFC, WB), Lotus (VGBC).
Ngày 17/6/2020, Luật sửa đổi một số điều của Luật Xây dựng đã được công bố. Theo đó, Điều 10, Khoản 4 đã nêu rõ "Nhà nước khuyến khích hoạt động đầu tư, chứng nhận công trình xây dựng sử dụng tiết kiệm, hiệu quả năng lượng, tài nguyên và bảo đảm cắc yêu cầu bảo vệ môi trường".
Trong Nghị định 95/2019/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 24a/2016/NĐ-CP về quản lý vật liệu xây dựng đã có nội dung về việc khuyến khích thúc đẩy sản phẩm vật liệu, thiết bị xây dựng tiết kiệm năng lượng, khuyến khích việc sử dụng vật liệu không nung trong các công trình xây dựng. Nghị định số 21/2011/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết và biện pháp thi hành Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.
Từ khi Quy chuẩn QCXDVN 09: 2005 được ban hành đến nay, Bộ Xây dựng đã ra được 3 phiên bản (2005, 2013, 2017), trong đó có hoạt động các tiêu chuẩn kỹ thuật, triển khai các mô hình dự án tiết kiệm năng lượng, tổ chức các hoạt động tập huấn truyền thông, nâng cao nhận thức về sử dụng tiết kiệm năng lượng hiệu quả. Tuy nhiên, đối với các công trình xanh hiện nay vẫn đang thiếu bộ tiêu chuẩn cụ thể để đánh giá chứng nhận công trình hiệu quả năng lượng.
Mặc dù vậy, đây là những văn bản rất quan trọng, đặt những nền móng đầu tiên, cần phải luật hoá, pháp quy hoá nội dung về thúc đẩy phát triển công trình hiệu quả năng lượng, công trình xanh cũng như những lĩnh vực về thiết bị và công nghệ tiết kiệm năng lượng.
Để cùng tìm hiểu rõ hơn về vấn đề này, phóng viên của THQHVN đã có cuộc phỏng vấn ông TRẦN NGỌC CHÍNH, nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng và nay là Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam. Mời quý vị cùng theo dõi!