Chuyên mục Cuốn sách tôi chọn hôm nay giới thiệu về cuốn sách tranh Miền đất vàng Đông Dương của nghệ sĩ người Pháp Emmanuel Defert. Cuốn sách gồm 48 bức tranh khắc gỗ sống động, đặc sắc về thiên nhiên, phong tục tập quán, văn hoá của các nước Đông Dương. Nguyên bản cuốn sách được in năm 1925, do dịch giả Nguyễn Bình Phương phối hợp với Thư viện Nguyễn Văn Hưởng phục dựng lại.
Dịch giả NGUYỄN BÌNH PHƯƠNG: "Phông tư liệu từ thư viện Nguyễn Văn Hưởng trong đó có nhiều mảng tư liệu bằng tiếng Pháp. Khi chúng tôi phát hiện ra tư liệu từ tập sách này chúng tôi rất ngỡ ngàng bởi vẻ đẹp bình dị của nó và sau gần 100 năm vẻ đẹp đó không lỗi thời.
Ông Emmanuel Defert sang Việt Nam năm 1905, sau 20 năm ông rong ruổi khắp xứ Đông Dương cùng với những trải nghiệm rất sâu thì ông đã hiểu rất rõ hồn cốt của dân tộc Việt nói chung và xứ Đông Dương nói riêng, chính vì vậy ông tìm được những nét gì là tinh tế nhất, những gì là đặc trưng nhất để thể hiện trong tác phẩm của mình. Mặc dù nó chỉ có chưa đến 50 bức tranh nhưng mà nó như là một câu chuyện, đầu tiên là cảnh bình minh, thôn quê yên bình, buôn bán, những người gồng gánh, bà bán tơ, bà bán giấy, những người thợ thủ công làm việc, cảnh bến thuyền, đánh cá, tiếp đến là cảnh bến thuyền, tượng phật, các vị la hán, đời sống vùng cao, tức là trải dài trên các lĩnh vực văn hoá nghệ thuật, đời sống, và kết thúc ông chọn chữ thọ rất đẹp với chữ la tinh để hy vọng những gì là vốn cổ và tốt đẹp sẽ trường tồn, sẽ được phục sinh. Tức là sự hoà quện giữa yếu tố âu và á, đi với nhau rất tự nhiên để thể hiện những rung động của mình, tình yêu của mình đối với xứ sở Đông Dương.
Bên cạnh đó ông đã chọn những câu trích, những câu thơ, những đoạn văn để lồng ghép vào bức tranh của mình, nó tạo cho tôi một liên tưởng đến những kiến trúc tại Huế với cái thi pháp gọi là nhất thi nhất hoạ, mỗi bức tranh sẽ đi kèm một bài thơ. Những trang viết đó rất đẹp, tinh tế và sâu lắng.
Chúng ta không có quá nhiều dữ liệu về ảnh hay tranh thì đây là tác phẩm nghệ thuật nhưng đồng thời cũng là tác phẩm về văn hoá và là mỏ để nhìn vào đó để thấy được rất nhiều khía cạnh của đời sống của những lát cắt lịch sử
Chúng tôi thú thật là định phục dựng lại chất liệu như cũ nhưng quả thật là điều kiện bây giờ không cho phép. Mình làm hết sức mình phục dựng lại và chúng tôi quyết định in nguyên bản lại phần tiếng Pháp cùng tranh còn phần dịch những câu văn câu thơ chúng tôi để sang bên phần phụ chú và có những phụ lục. Tôi có làm 2 cái phụ lục 1 là phụ lục về tác giả người Pháp, về những gì ông đã làm và 1 phụ lục quan trọng nữa là về ông Lê Văn Phúc, ông chủ nhà in.
Tôi cũng rất lo lắng vì mình phục dựng một cái gì đó rất đẹp, đẹp quá và mình chạm vào nó thôi mình đã thấy hạnh phúc rồi và mình muốn đem hạnh phúc đó, niềm vui đó đến với bạn đọc và cuốn sách khi ra đời chỉ in 200 bản thì chúng tôi cố gắng in nhiều hơn 1 chút để nhiều người có cơ hội tiếp cận. Hy vọng rằng là đây là một cách để truyền những rung cảm mỹ thuật lại cho độc giả để mọi người có thể cùng nhau một chút tĩnh lặng." /.
