Về Dự thảo Luật Thi đua, khen thưởng (sửa đổi), đa số ý kiến Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, việc phong tặng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang là cần thiết nhằm ghi nhận đóng góp của lực lượng này trong các thời kỳ. Một số thành viên cũng cho rằng để không bị trùng lắp trong khen thưởng cần khoanh vùng đối tượng thụ hưởng, cụ thể chỉ trong thời kỳ kháng chiến.
Đa số các thành viên Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, việc phong tặng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang là cần thiết nhằm ghi nhận đóng góp của lực lượng này trong các thời kỳ. Tuy nhiên một số thành viên cũng cho rằng để không bị trùng lắp trong khen thưởng cần khoanh vùng đối tượng thụ hưởng, cụ thể chỉ trong thời kỳ kháng chiến.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thuý Anh, liên quan đề xuất bổ sung “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang”, tại Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV có hai loại ý kiến là đồng ý và không đồng ý. Bên cạnh đó, có ý kiến đồng ý bổ sung nhưng chỉ áp dụng đối với đối tượng đã tham gia các cuộc kháng chiến.
Trong quá trình thẩm tra, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật theo ý kiến của đại biểu Quốc hội và ý kiến đóng góp của các chuyên gia, cơ quan, tổ chức có liên quan, Thường trực Uỷ ban Xã hội đề nghị cân nhắc phương án không quy định hình thức khen thưởng Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang như quy định của dự thảo Luật.
Tuy nhiên qua thảo luận, một số đại biểu không đồng tình với quan điểm trên. Theo Trưởng ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh hiện việc phong tặng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang là cần thiết nhằm ghi nhận đóng góp của lực lượng này trong từng thời kỳ. Bên cạnh đó sẽ là động lực, động viên, khuyến khích thế hệ trẻ tích cực tham gia vào việc phát triển kinh tế - xã hội đất nước.
Bà NGUYỄN THỊ THANH - Trưởng Ban công tác đại biểu: “Hình thức khen thưởng xem xét trong kháng chiến được quy định vào thì tốt hơn là không quy định, xét cả về mặt chính trị, xã hội, giáo dục truyền thống và đáp ứng được sự mong mỏi của hàng vạn thanh niên xung phong còn sống”
Để đảm bảo tính công bằng và tránh dự án Luật phải sửa đổi nhiều lần, một số thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội để nghị mở rộng xem xét bổ sung hình thức khen thưởng phù hợp với những nhóm đối tượng khác cũng tham gia kháng chiến như: du kích, dân công hỏa tuyến… vào trong dự thảo Luật.
Ông NGUYỄN PHÚ CƯỜNG - Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội: “Nếu chỉ tặng cho Thanh niên xung phong thì đến khi Luật vừa ban hành các lực lượng trước đây tham gia như dân công hoả tuyến rồi đến dân quân du kích đều đề nghị có danh hiệu khen thưởng, không lẽ lại sửa luật. Tôi kiến nghị nên xét xét các lực lượng có tham gia, có nhiều chiến công trong kháng chiến rất là lớn để cho bao trọn hết các lực lượng, để sau bổ sung thêm các lực lượng thì rất là khó”
Ông NGUYỄN ĐẮC VINH - Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục của Quốc hội: “Về phía Hội cựu thanh niên xung phong đã có đề nghị khoanh lại đối tượng là thành niên xung phong trong thời kỳ kháng chiến. Đây là ý kiến rất nên được cân nhắc. Thực tế, đây là lực lượng có rất nhiều cống hiến trong các thời kỳ kháng chiến, rất xứng đáng. Về mặt luật pháp, nếu chúng ta có huân chương để công nhận cho lực lượng này thôi cũng hoàn toàn là thỏa đáng”
Đồng tình với quan điểm này, một số thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cho rằng Lực lượng thanh niên xung phong đến nay không còn nhiều, việc tặng thưởng thể hiện sự tri ân của Đảng, Nhà nước với lực lượng này. Tuy nhiên đối tượng nên khoanh lại, chỉ trong thời kỳ kháng chiến.
Chủ tịch Quốc hội VƯƠNG ĐÌNH HUỆ: “Thanh niên xung phong tham gia kháng chiến không khác gì lực lượng Bộ đội. Kỷ niệm chương thì chỉ như chứng nhận, còn đây là xét hình thức khen thưởng. Do đó, cần khuôn vào các tiêu chuẩn về xét khen thưởng, phạm vi như thế nào”.
Ở góc độ khác, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị đánh giá kỹ tác động vì đây là vấn đề được cử tri rất quan tâm. Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đặt vấn đề nếu khu biệt lại đối tượng trong thời kỳ kháng chiến thì các đối tượng sau này thế nào.
Phó Chủ tịch Quốc hội TRẦN QUANG PHƯƠNG: “Nếu chỉ áp dụng cho đối tượng trong kháng chiến thì có nên quy định trong Luật hay chỉ cần có một Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để thực hiện chính sách này. Nếu áp dụng cho các đối tượng trong thời kỳ kháng chiến và trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, lường trước tới đây sẽ có những nhiệm vụ phải tổ chức, huy động thanh niên xung phong, tạo lực lượng phục vụ nhiều nhiệm vụ không chỉ chống ngoại xâm mà còn các yếu tố an ninh phi truyền thống ở độ lớn. Khi đó, có chính sách khen thưởng này để bảo đảm thì giá trị của Luật mới được lâu dài."
Phát biểu giải trình tại phiên làm việc, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh đây là vấn đề lớn, được đại biểu Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội rất quan tâm. Cơ quan soạn thảo sẽ phối hợp tiếp thu nghiêm túc ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Bà PHẠM THỊ THANH TRÀ - Bộ trưởng Bộ Nội vụ: “Quan điểm của cơ quan soạn thảo là mong muốn được giữ như đề xuất để trình Quốc hội, còn mức độ ở thời kỳ kháng chiến hay thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc thì xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội, xem xét ở các góc độ vì quy định này có ý nghĩa chính trị, xã hội sâu sắc”
Phát biểu kết thúc nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị Ủy ban Xã hội tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Ban soạn thảo, các cơ quan của Quốc hội, cơ quan có liên quan tiếp thu đầy đủ, thấu đáo các ý kiến góp ý của các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Đồng thời, tiếp tục tổ chức tọa đàm, hội thảo lấy ý kiến rộng rãi đối với dự án Luật để đảm bảo chất lượng của dự án Luật cũng như tiếp tục hoàn thiện Báo cáo giải trình, tiếp thu.