Tiếp tục giám sát chuyên đề của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về “Việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo từ ngày 1/7/2016 đến ngày 1/7/2021, sáng 7/4 tại Nhà Quốc hội, Đoàn giám sát do Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương làm Trưởng đoàn, làm việc với Bộ Công an.
Theo Tổ Công tác của Đoàn giám sát, khác với 1 số bộ, trong tiếp công dân và giải quyết khiếu nại tổ cáo, Bộ Công an phải tổng hợp số liệu của cả cấp bộ, tỉnh, huyện, do đó số lượng đơn thư, vụ việc lớn. Bên cạnh công tác nội bộ, Bộ Công an còn nhiệm vụ quan trọng là tham gia phối hợp tiếp công dân, giải quyết khiếu nại tổ cáo cùng với các cơ quan Trung ương, các Bộ, ngành và chính quyền địa phương.
Tổ công tác nhận thấy, kết quả thực hiện pháp luật về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại tổ cáo của Bộ Công an là nổi bật. Bộ báo cáo tương đối chi tiết về tình hình khiếu nại tổ cáo phức tạp ở 63 tỉnh thành, đã khái quát được các lĩnh vực vấn đề nóng như tranh chấp đất đai (chiến gần 70%), ô nhiễm môi trường, đòi hỏi quyền lợi nhà chung cư, chuyển đổi mô hình chợ. Bộ cũng đã tổng hợp danh sách 501 vụ việc phức tạp, kéo dài về an ninh, trật tự.
Tuy nhiên, tình hình khiếu nại tổ cáo thuộc trách nhiệm giải quyết của ngành công an có xu hướng tăng, chủ yếu về công tác hành chính. Về kết quả tiếp công dân, công an các cấp đã tiếp với 191 vụ đoàn đông người, đa phần có nội dung không thuộc trách nhiệm xem xét, giải quyết của lực lượng công an, chủ yếu liên quan đến đất đai. Tổ công tác đề nghị Bộ Công an tiếp tục phân tích làm rõ việc giải quyết khiếu nại tổ cáo trong lĩnh vực tố tụng hình sự; hướng xử lý các vụ việc khiếu nại tổ cáo đang được giải quyết.
Theo Bộ Công an, một trong những nguyên nhân khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự có xu hướng tăng là chưa có các văn bản hướng dẫn cụ thể việc thi hành các quy định pháp luật về xử lý công dân lợi dụng quyền tự do, dân chủ để tố cáo sai sự thật, nên khó khăn trong xử lý các cá nhân vi phạm, chưa đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nhấn mạnh, Bộ Công an là bộ có phạm vi quản lý nhà nước về mặt vĩ mô nên việc kiến nghị bổ sung, sửa đổi luật cần nghiên cứu để việc sửa đổi cho thống nhất. Trên tinh thần trách nhiệm, thẳng thắn, khách quan, Trưởng đoàn giám sát đề nghị các đại biểu phát biểu, có nhiều ý kiến sâu sắc cả về thực tiễn và lý luận để làm sáng tỏ các nguyên nhân và có kiến nghị cụ thể với từng vấn đề.
Nhiều tố cáo trong thi hành án hình sự
Đánh giá cao báo cáo của Bộ Công an về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo, các thành viên Đoàn giám sát cho rằng, báo cáo của Bộ Công an đã bám sát nội dung yêu cầu, phản ánh khá toàn diện kết quả đạt được, tồn tại, hạn chế, nguyên nhân và giải pháp trong công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo. Các thành viên trong Đoàn giám sát cũng đặt vấn đề liên quan đến khiếu nại, tố cáo trong thi hành án hình sự và kết quả giải quyết những tố cáo đúng hoặc đúng một phần.
Qua trao đổi, Đoàn giám sát mong muốn có bức tranh toàn cảnh về khiếu nại, tố cáo của ngành công an, đánh giá hiệu quả trong tổ chức thực hiện Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, các luật khác về tố tụng hình sự, dân sự, hành chính. Thông qua đó, Đoàn nhận diện chính xác kết quả đạt được, chỉ ra những hạn chế, vướng mắc, nguyên nhân, từ đó làm cơ sở để tiếp tục kiến nghị hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật, nâng cao hiệu quả tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong thời gian tới.
Liên quan đến khiếu nại, tố cáo trong Thi hành án hình sự, thành viên Đoàn giám sát nêu câu hỏi, tại sao trong lĩnh vực này, tố cáo nhiều còn khiếu nại thì ít, điều này trái ngược so với các lĩnh vực khác. Trả lời vấn đề này, đại diện Bộ Công an cho biết, Bộ Công an chỉ quản lý 54 trại giam; đồng thời, trong thi hành án hình sự, Bộ Công an làm tốt công tác giảm án, tha tù, đặc xá, khen thưởng kỷ luật phạm nhân nên mới có tỷ lệ như vậy. Trong số hàng trăm đơn tố cáo, chỉ có số ít thuộc thẩm quyền cơ quan thi hành án hình sự, số còn lại thuộc thẩm quyền của Viện Kiểm sát nhân dân các cấp và Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao.
Một số đại biểu đề nghị, cần cụ thể các nội dung khiếu nại, tố cáo đúng - sai một cách rõ ràng, minh bạch để tránh tình trạng tố cáo nhiều lần. Đồng thời, cần làm rõ những sai phạm của các cán bộ, chiến sĩ bị tố cáo để xử lý, chấn chỉnh bởi những vụ việc này ít nhiều gây ảnh hưởng đến uy tín của ngành công an nói riêng, uy tín của nhà nước nói chung. Về kết quả giải quyết những đơn thư khiếu nại, tố cáo đúng hoặc đúng một phần, Đoàn giám sát yêu cầu có số liệu cụ thể và phân tích kỹ lưỡng. Bộ Công an tiếp thu ý kiến này và sẽ triển khai thực hiện ngay sau buổi làm việc hôm nay.