Muôn màu cuộc sống: Về Tây Nguyên tham dự lễ giỗ tổ Alieu Aliem của người Pa Kô

Núi rừng phía tây đại ngàn Trường Sơn luôn ẩn chứa những điều huyền bí và linh thiêng. Từ bao đời nay, cộng động các dân tộc sinh sống giữa đại ngàn ấy luôn hun đúc kết tính được những giá trị văn hóa độc đáo riêng và kỳ lạ.  Mỗi dân tộc, mỗi dòng họ, đều có những phong tục, tập quán, khác nhau. Từ âm thanh giọng nói...điệu múa ...tiếng cồng chiêng ...tất cả được kết nối qua những mối liên hệ về tâm linh, tính ngưỡng và gắn bó mật thiết với đời sống bà con ở vùng núi cao ấy. Từ gả vợ lấy chồng. Từ xây nhà cho đến vụ mùa mới. Người Vân Kiều - Pa Kô tại Quảng Trị luôn có những cách thể hiện rất đời thường nhưng vô cùng độc đáo.

Người Vân Kiều - Pa Kô bày tỏ sự tri ân của người đang sống gửi đến các thân linh thông qua lời khấn nguyền, lời tạ ơn  và được gìn giữ từ đời này qua đời khác...Gửi vào con sông, con suối...Gửi vào đất trời rừng núi. Họ ước nguyện chân thành để được thần linh che chở tiếp tục có thêm những vụ mùa nặng hạt, trĩu bông. 

Còn với  Ariêu Aliêm được xem là ngày lễ giổ tổ của người Pa kô, là nới bày tỏ sự biết ơn tổ tiên, ông, bà và nỗi niềm thương nhớ cha mẹ... những người đã khuất.

Không quy định cụ thể về thời gian, cứ khoảng 5 hay 10 năm, A riêu A liêm mới được tổ chức một lần...

Nghi lễ đầu tiên và quan trọng nhất là những ngôi nhà mồ được dựng lên ngay trước sân ngôi nhà chung của dòng họ...Không cần mặc định theo khuôn mẫu là phải nhà to hay nhà nhỏ. Họ quan niệm nhà mồ là nơi trở về của những người đã khuất trong thời gian diễn ra lệ hội. 

Người Pa Kô có quan niệm, người chết là hết, là về với núi rừng, sông suối. Nhưng như một lời hẹn ước với các bậc tiền nhân và  người đã khuất, những ngày dịp cuối năm, dân làng Tăng cô xã Lìa huyện Hướng Hóa lại quần tụ bên nhau để tổ chức lệ hội A riêu A liêm. Với một ước nguyện mời được tất cả các bậc tiền nhân, ông bà tổ tiên, người đã khuất về ngôi nhà chung của dòng họ như khi đang còn sống để chứng kiến những đổi thay, no ấm của bản làng của con cháu...