Đại tướng Chu Huy Mân tên thật là Chu Văn Ðiều, sinh ngày 17/3/1913. Đồng chí từng đảm nhiệm các trọng trách như: Ủy viên Bộ Chính trị; Phó Chủ tịch Hội đồng Nhà nước; Phó Bí thư - Trưởng ban Kiểm tra Ðảng ủy Quân sự Trung ương; Đại biểu Quốc hội các khóa 2, 6, 7.
Trải qua hành trình 93 năm tuổi đời và 76 năm tuổi Đảng, liên tục rèn luyện, chiến đấu và cống hiến trên nhiều cương vị, nhiều địa bàn, đồng chí đã vinh dự được tặng thưởng Huân chương Sao Vàng, Huân chương Hồ Chí Minh, cùng nhiều Huân - Huy chương và phần thưởng cao quý của Đảng và Nhà nước ta, cùng các nước bạn.
Nhà lưu niệm Đại tướng Chu Huy Mân tại quê hương (nay thuộc xã Hưng Hòa, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An) là địa chỉ văn hóa dành cho các hoạt động học tập về nguồn của đông đảo cán bộ, chiến sĩ và nhân dân cả nước. Mảnh đất địa linh nhân kiệt này chính là nơi sinh ra một người con ưu tú, đã từng tham gia lãnh đạo Đội Tự vệ Đỏ trong cao trào Xô Viết Nghệ Tĩnh, và vinh dự được kết nạp vào hàng ngũ của Đảng khi chưa tròn 18 tuổi. Là một thanh niên giàu hoài bão, sớm bộc lộ tư chất thông minh, thao lược, đồng chí luôn sẵn sàng xông pha tới những địa bàn khó khăn, nguy hiểm nhất, chủ động tôi rèn bản thân trong môi trường hoạt động Cách mạng, và giữ vững khí tiết trung trinh qua mọi chốn lao tù. Tháng 8/1945, đồng chí đã tham gia lãnh đạo cuộc Tổng khởi nghĩa tại Quảng Nam, góp sức thúc đẩy Cách mạng Tháng Tám trên toàn quốc giành được thắng lợi hoàn toàn.
Thật khó có thể kể hết những địa danh đã từng in dấu chân đồng chí Chu Huy Mân trên suốt dặm dài Cách mạng. Nhưng nếu chỉ điểm qua một số dấu mốc cơ bản nhất, cũng có thể cho ta những hình dung đầy ngưỡng mộ về bước chân không mỏi của một người cầm quân mưu lược. Đó là Chiến dịch Việt Bắc - Thu Đông 1947; trận đánh then chốt Đông Khê trong Chiến dịch Biên giới 1950… Tham gia chỉ huy nhiều chiến dịch từ Bắc Giang đến Hòa Bình, Tây Bắc, Mặt trận B3 - Tây Nguyên, vùng Thượng Lào… Tham gia tiến công cứ điểm đồi A1, cứ điểm C1, C2, và cả trận đánh quan trọng cuối cùng trong Chiến dịch giải phóng Điện Biên. Đến giai đoạn kháng chiến chống Mỹ, đồng chí cũng xông xáo trên nhiều mặt trận, lập nên những chiến công vang dội.
Bên cạnh vai trò đại biểu Quốc hội, tham gia quyết định những vấn đề lớn của đất nước, đồng chí Chu Huy Mân còn có một chặng đường hoạt động rất khó quên - đó là giai đoạn làm Đoàn trưởng, Bí thư Đảng ủy Đoàn cố vấn chuyên gia quân sự Việt Nam sang giúp nước bạn Lào, để xây dựng cơ quan Bộ Quốc phòng và các lực lượng vũ trang, củng cố Chính phủ cách mạng Lào, đồng thời giúp bạn tổ chức những trận đánh lớn, giành được thắng lợi vẻ vang. Trên cương vị là người lãnh đạo công tác Đảng trong Quân đội, đồng chí đặc biệt quan tâm, coi trọng việc chăm lo xây dựng, củng cố, nâng cao sức chiến đấu của các tổ chức Đảng trong lực lượng vũ trang. Sinh thời, đồng chí Chu Huy Mân từng nói: “Chiến tranh là vô cùng ác liệt. Nhưng trong cái ác liệt ấy lại thức dậy lương tâm của con người”
