Thanh toán không dùng tiền mặt là xu hướng phát triển trên thế giới. Ở nước ta, để hướng tới mục tiêu này, Chính phủ đã liên tục đưa ra các đề án liên quan, như Đề án đẩy mạnh thanh toán qua ngân hàng đối với các dịch vụ công; Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt giai đoạn 2021 – 2025.
Tuy nhiên, những thách thức về hạ tầng, bảo mật thông tin, cũng như nâng cao nhận thức của người tiêu dùng, đang là những vấn đề cấp thiết được đặt ra.
Tiền điện, tiền nước, tiền học phí, cước viễn thông …Tất cả các dịch vụ thiết yếu như thế này đều đã có thể thanh toán qua tài khoản ngân hàng mà không cần dùng tiền mặt như trước kia. Tuy nhiên, do hạn chế về cơ sở hạ tầng kỹ thuật, các dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt mới chỉ tập trung tại các đô thị lớn.
Ông NGUYỄN ĐĂNG HÙNG, Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Thanh toán Quốc gia Việt Nam: “Chúng tôi khuyến khích thanh toán qua điện thoại di động, đặc biệt là điện thoại thông minh, nhất là ở khu vực nông thôn thì sẽ hạn chế được người dân tiếp cận với tín dụng đen, phi chứng thức. Và với đề án của Bộ Công an liên quan tới dữ liệu dân cư quốc gia thì chúng ta có thể xác thực định danh điện tử. Khó khăn lớn nhất là mỗi đơn vị hiện nay đều có nhu cầu kết nối riêng, làm sao để thống nhất chuẩn hóa và khi thống nhất được thì sẽ kết nối chung dễ dàng hơn, tạo nên sự cộng hưởng giữa trung gian thanh toán, ngân hàng, và người dùng.”
Ông NGUYỄN MINH TÂM, Phó Tổng giám đốc Ngân hàng Sacombank: “Hai điện thoại có thể chạm vào nhau để thanh toán, điều này sẽ tiết kiệm rất nhiều, giảm 6-7 lần so với truyền thống. Thẻ có thể thanh toán qua hệ thống ngân hàng bao gồm VISA, JCB, và đặc biệt thẻ tín dụng nội địa được NAPAS chấp nhận, dễ dàng sử dụng cho mọi thành phần.”
Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2021-2025 với mục tiêu đến cuối năm 2025, giá trị thanh toán không dùng tiền mặt gấp 25 lần GDP. Các chuyên gia quốc tế cho rằng, tâm lý e ngại rủi ro, cũng như thói quen thanh toán bằng tiền mặt của người dân còn phổ biến. Vì vậy, điểm mấu chốt để phát triển thanh toán không tiền mặt là phải làm sao duy trì niềm tin của người tiêu dùng vào thanh toán điện tử.
Bà WINNIE WONG, Giám đốc Quốc gia MasterCard, Chủ tịch AmCham Việt Nam: “Chúng tôi khuyến khích phát triển thẻ tín dụng nội địa thì các ngân hàng có thể cấp tín dụng cho đa số người dân. Thẻ tín dụng nội địa hướng tới người dân có mức thu nhập trung bình, tránh đc việc tiếp cận các nguồn vay không chính thức, chịu lãi suất cao. Với tư cách là đơn vị cung cấp dịch vụ thanh toán, chúng tôi có thể làm việc với các cửa hàng bán lẻ để họ chấp nhận thanh toán điện tử để hỗ trợ thanh toán không tiền mặt ở Việt Nam.”
Cũng theo NHNN, hiện gần 66% người dân trưởng thành có tài khoản thanh toán. Đây là một trong những kết quả đáng ghi nhận về chuyển đổi số trong hoạt động ngân hàng. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng, NHNN cần sớm ban hành các khuôn khổ pháp lý chi tiết hơn để nếu có tranh chấp xảy ra, có thể nhanh chóng giải quyết, giúp người dùng thích nghi và an tâm hơn với các phương thức thanh toán không dùng tiền mặt.
Thực hiện : Thùy Trang Sỹ Cường
