Hiện Việt Nam có 14 khu bảo tồn loài nằm rải rác trên cả nước, trong đó có nhiều loài đặc hữu như các loài linh trưởng, sao la, chim, dơi. Trong đó, Quảng Nam có đến 2 khu bảo tồn với 2 loài quý hiếm là sao la và voi. Việc phát triển các khu bảo tồn cũng là cách tỉnh này giữ gìn sự đa dạng sinh học, gắn với phát triển rừng một cách bền vững.
Khu bảo tồn loài và sinh cảnh voi Quảng Nam là khu vảo tồn chuyên về voi đầu tiên và duy nhất của Việt Nam hiện nay nằm trên địa bàn 2 xã Phước Ninh và Quế Lâm của huyện Nông Sơn. Khu bảo tồn được thành lập bằng tài trợ của chính phủ Hoa Kỳ có kinh phí thực hiện đến 2030 khoảng 128 tỷ đồng với diện tích gần 19.000 ha, đây là ngôi nhà của 8 cá thể voi Châu Á hoang dã hiếm hoi còn sót lại.
Có thời gian, do môi trường sống bị thu hẹp và nguồn thức ăn khan hiếm, đàn voi này từng xuất hiện ở khu vực dân cư. Do vậy, khu bảo tồn đã tranh thủ các nguồn hỗ trợ để trồng 5km hàng rào xanh bằng cây bồ kết để ngăn cản sự di chuyển của đàn voi vào rừng sản xuất của người dân. Bên cạnh đó, công tác bảo vệ rừng càng được siết chặt hơn nhằm giữ gìn môi trường sống tự nhiên cho đàn voi.
Ông LÊ ĐỨC TUẤN, Hạt trưởng Hạt kiểm lâm huyện Nông Sơn, tỉnh Quảng Nam: “Công tác kiểm tra các quán ăn, nhà hàng được duy trì thường xuyên. Đặc biệt là trước trong và sau tết, chúng tôi đã ban hành các kế hoạch kiểm tra đồng thời thực hiện ký cam kết đối với các nhà hàng kinh doanh, buôn bán các động vật và sản phẩm từ động vật hoang dã; phối hợp với đơn vị chủ rừng, Ban Quản lý khu bảo tồn và sinh cảnh voi thực hiện tháo dỡ các bẫy tại rừng. Đến nay, công tác tháo dỡ bẫy vẫn được thực hiện thường xuyên.”
Hiện cả nước chỉ còn khoảng hơn 100 cá thể voi hoang dã, phân bố trên 8 tỉnh. Các cánh rừng già nguyên sinh không chỉ là sinh cảnh đặc hữu của đàn voi Châu Á mà còn của các loài khác. Do đó, bảo tồn rừng cũng có nghĩa là đang bảo tồn đa dạng sinh học.
Ông TỪ VĂN KHÁNH, Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Quảng Nam: “Quảng Nam có diện tích rừng tự nhiên khá lớn, gần 470.000 ha, tập trung chủ yếu tại vùng Tây của tỉnh, đặc biệt trong các vườn quốc gia và khu bảo tồn. Hiện nay tỉnh cũng rất quan tâm đầu tư để bảo vệ nguyên vẹn diện tích rừng tự nhiên ở phía Tây như vườn quốc gia Sông Thanh và các khu bảo tồn.”
Hiện tại, những đồng bào dân tộc sống giữa rừng đã được vận động ra khỏi rừng để nhường lại môi trường sống tự nhiên cho các loài vật. Đây cũng là những nỗ lực của Quảng Nam cùng với quốc tế nhằm bảo tồn các loài đang bị suy thoái bởi tác động của con người.