Trong dự thảo Luật giá (sửa đổi) trình Quốc hội, Chính phủ đề xuất đưa sách giáo khoa vào diện Nhà nước định giá, kiểm soát giá. Theo đó, Nhà nước sẽ quy định giá bán tối đa, không ấn định giá để các đơn vị phát hành sách quyết định giá bán. Điều này sẽ giúp tạo tính cạnh tranh, góp phần hạ giá bán sách giáo khoa và bảo đảm lợi ích người dân.
Thảo luận tại Hội trường, nhiều ý kiến ĐBQH cho rằng, cần lưu ý đến vấn đề cạnh tranh, đồng thời Dự thảo luật định giá tối đa (tức giá trần), không định giá tối thiểu (tức giá sàn) dễ dẫn đến nguy cơ cạnh tranh không lành mạnh.
Đại biểu Phạm Văn Hòa đoàn Đồng Tháp nhấn mạnh, sách giáo khoa là mặt hàng có phạm vi ảnh hưởng rộng, tác dụng trực tiếp đến mọi người dân. Do đó cần kiểm soát chặt chẽ mặt hàng này. Tuy nhiên, cũng cần cân nhắc yếu tố thị trường, có sự cạnh tranh để sách giáo khoa có giá hợp lý nhất.
Ông PHẠM VĂN HÒA, Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp: “Để người dân đồng tình, Nhà nước định khung giá tối đa là hợp lý để các đơn vị phát hành sách tự định giá không cao hơn khung giá quy định của Nhà nước. Ngoài ra, việc khan hiếm sách giáo khoa cũng cần có sự vào cuộc của cơ quan quản lý nhà nước để không còn tình trạng năm nào cũng thiếu sách giáo khoa. Có thể quy định sách giáo khoa cần sử dụng cho nhiều năm chứ sử dụng rồi lại bỏ rất lãng phí cho nguồn lực của xã hội.”
Trong khi đó, Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy thì cho rằng, đối với mặt hàng sách giáo khoa, dự thảo luật định giá tối đa, không định giá tối thiểu dễ dẫn đến nguy cơ cạnh tranh không lành mạnh.
Bà NGUYỄN THỊ KIM THÚY, Đại biểu Quốc hội Thành phố Đà Nẵng: “Để không ảnh hưởng nhiều đến việc thực hiện xã hội hóa việc biên soạn sách giáo khoa mà Nghị quyết 88 của Quốc hội và Luật Giáo dục đã quy định, đồng thời chống độc quyền trong lĩnh vực này, tôi đề nghị quy định khung giá bao gồm giá tối đa, giá tối thiểu và quy định này nhất quán với quy định tại khoản 2 Điều 8 dự thảo luật về quyền của tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ, quyết định giá mua, giá bán hàng hóa, dịch vụ do mình sản xuất, kinh doanh mà Nhà nước quy định khung giá tối đa, giá tối thiểu.”
Giải trình ý kiến của các ĐBQH, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đánh giá cao đề xuất của các đại biểu về khung giá tối thiểu và tối đa.
Ông HỒ ĐỨC PHỚC, Bộ trưởng Bộ Tài chính: “Bây giờ trong tư duy chúng ta luôn luôn nghĩ đến chuyện làm thế nào để quy định mức giá không cao, nhưng chúng ta lại chưa nghĩ đến làm thế nào để ngăn chặn được giá quá thấp khi các doanh nghiệp có tiềm năng muốn thâu tóm thị trường thì dùng biện pháp hay nói cách khác là dùng thủ đoạn đại hạ giá để đánh bật các đối thủ khác, tạo nên một lợi nhuận độc quyền. Đây cũng là một vấn đề đặt ra trong Luật Giá. Chúng tôi xin tiếp thu ý kiến này.”
Theo Dự thảo luật giá (sửa đổi), Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định giá tối đa sách giáo khoa, còn các nhà xuất bản quy định giá cụ thể, để đảm bảo tính linh hoạt, chủ động của các nhà xuất bản và tránh sự tăng giá bất thường của mặt hàng này. Quy định này tiếp tục củng cố, tăng cường tính chủ động của các nhà xuất bản nhưng có cơ chế kiểm soát được giá sách giáo khoa hợp lý, phù hợp với yêu cầu thực tiễn phát sinh.
