Đã có bao nhiêu những điều kỳ diệu trên Đường Trường Sơn mà những người lính Mỹ và cả nhiều người trên thế giới đã không thể hiểu được, những đoàn xe đã biến mất ở đâu giữa đại ngàn Trường Sơn để rồi lại cứ băng băng vào tiền tuyến? Vị kiến trúc sư huyền thoại để làm nên những huyền thoại ấy là Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên.
Những con số thống kê ở Trường Sơn vẫn luôn làm người nghe không khỏi giật mình. 16 năm chiến tranh người Mỹ đã rải 4 triệu tấn bom xuống Trường Sơn, bằng 3/4 bom đạn trên cả chiến trường Đông Dương vậy nhưng đã có 2 vạn km đường được hình thành hệ thống chằng chịt những con đường cắt ngang rừng, xẻ qua những ngọn đồi, 29 triệu m3 đất đá được đào và san lấp. Gần 20 triệu tấn hàng đã qua con đường này để đến với tiền tuyến.
Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên là Tư lệnh Bộ đội Trường Sơn bắt đầu từ cuối năm 1966. Ngay sau nhận nhiệm vụ, ông đã đi kiểm tra tuyến đường và nhận ra rằng đường dây hậu cần mới chỉ hoạt động riêng rẽ và như vậy không thể chi viện lớn cho miền Nam. Trường Sơn phải là một chiến trường tổng hợp cho cả tuyến chi viện, cho chiến trường cả ta và nước bạn Lào.
Đường Trường Sơn từ một lối mòn len lỏi giữa đại ngàn Trường Sơn dưới thời Tư lệnh Đồng Sỹ Nguyên đã phát triển thành đường vận tải cơ giới, đường giao liên hàng chục trục ngang dọc và các chiến lược gia quân sự trên thế giới vẫn nói là "Trận đồ bát quái xuyên rừng rậm". Đế quốc Mỹ đã huy động tối đa sức mạnh tiềm tàng của cả nền khoa học công nghệ hiện đại với những thủ đoạn tinh vi để tiêu diệt nhưng không hiểu sao tuyến đường vẫn thông, nguồn lực hậu phương chiến lược vẫn ra mọi ngả của tiền tuyến.
Người Mỹ đã phải thừa nhận rằng họ không thể đánh thắng được Việt Nam bởi không chặn được con đường chi viện của miền Bắc cho miền Nam đó là đường mòn Hồ Chí Minh huyền thoại. Và họ không thắng được nhân dân Việt Nam bởi họ không thể hiểu được người dân Việt Nam, không thể đo đếm được lòng yêu nước và quyết tâm để mở những con đường tươi đẹp cho đất nước ta, trong đó có những con người đặc biệt như Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên.
