Thiết kế thuế đánh vào xăng dầu như hiện nay không những khiến giá xăng dầu cao mà còn khuếch đại tính bất ổn của giá xăng dầu. Một số quy định hiện hành trên thị trường xăng dầu có dấu hiệu bị chi phối bởi các nhóm lợi ích đã tồn tại trong quá khứ. Đó là một số kết quả nghiên cứu được Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chiến lược Việt Nam VESS công bố ngày 27/6 tại Hà Nội.
Tại Việt Nam, hiện mỗi lít xăng, dầu bán ra đang chịu các loại thuế/phí tính theo tỷ lệ như: Giá trị gia tăng (10%), nhập khẩu (10%), tiêu thụ đặc biệt (10%). Điều này dẫn tới sự tác động khuếch đại khi giá xăng dầu cơ sở biến động. Cụ thể như thời điểm giữa năm 2022 khi giá
xăng dầu tăng kỷ lục lên mức 32 nghìn đồng/lít (tăng gần 50% so với bình thường), cùng với việc phải mua xăng dầu giá cao, khách hàng còn bị khuếch đại khoản thuế phải nộp. Ngược lại khi giá cơ sở giảm, Nhà nước sẽ bị hụt thu.
Khuyến nghị của VESS về chuyển thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng dầu sang thuế tuyệt đối là một điểm rất mới. Về lý thuyết, những lợi ích của việc chuyển đổi này cũng khá rõ ràng. Tuy nhiên vẫn có ý kiến cho rằng khuyến nghị này chưa phù hợp ở thời điểm hiện tại.
Cũng theo nghiên cứu của VESS, một số quy định hiện hành có dấu hiệu khiến thị trường xăng dầu bị chi phối bởi các nhóm lợi ích đã tồn tại trong quá khứ. Đơn cử như quy định doanh nghiệp đầu mối phải có hệ thống kho bãi quy mô đủ lớn, phải có hệ thống phân phối đại lý, tổng đại lý. Các điều kiện này chỉ phù hợp với các doanh nghiệp đã tồn tại từ lâu trong thị trường, trong khi lại gây khó hoặc loại bỏ doanh nghiệp mới.
Nghiên cứu của VESS cũng cho rằng việc tạo dựng một thị trường xăng dầu hiệu quả, tạo mặt bằng giá thấp và ổn định hơn sẽ giúp tăng phúc lợi hộ gia đình Việt Nam trong dài hạn.
Mời quý vị và các bạn theo dõi nội dung chi tiết!
