Trong thế giới xe chạy điện, có một tên tuổi lớn là Tesla, thuộc về nước Mỹ. Tesla có mức tăng giá cổ phiếu 19% vào ngày hôm nay, Tesla đã lập một kỷ lục khác hôm nay, Tất nhiên đó chỉ có thể là Tesla. Và sau đó có những công ty khác – và một trong những khách hàng lớn nhất của Tesla hiện giờ là Trung Quốc.
Quốc gia này đang nhanh chóng trở thành khách hàng xe chạy điện có mức tăng trưởng nhanh nhất trên thế giới.
Đó là mức tăng trưởng gấp 9 lần trong vòng 1 thập kỷ qua và Trung Quốc đã vượt Nhật Bản và châu Âu, trở thành thị trường xe chạy điện lớn nhất thế giới.
Cho đến nay Trung Quốc là một thị trường lớn quan trọng và một số người cho rằng đến trước năm 2030 khoảng 40% doanh số bán hàng của Tesla sẽ đến từ Trung Quốc.
Tuy nhiên Tesla không phải là công ty xe chạy điện duy nhất. Do sự tăng vọt nhu cầu, hiện nay có hơn 600 công ty xe chạy điện tại Trung Quốc cạnh tranh với người khổng lồ xe chạy điện từ nước Mỹ này.
Có một số công ty khởi nghiệp nhìn thấy khoảnh khắc này và NIO là một trong số đó.
NIO là một trong số những công ty xe chạy điện sáng giá nhất cả về số lượng khách hàng và khẩu vị của nhà đầu tư. Trong năm 2020 cổ phiếu của NIO đã tăng 1000% và các nhà đầu tư đã tung ra các thuật ngữ để ám chỉ công ty như “Tesla của Trung Quốc” và “sát thủ của Tesla”.
Có nhiều công ty nhưng về cơ bản đó là một trong những công ty xe điện hứa hẹn nhất và nổi bật nhất đã xuất hiện tại thị trường Trung Quốc trong những năm vừa qua.
Nhưng chỉ hai năm trước đây công ty gần như suýt phá sản. Đây là câu chuyện làm sao NIO có thể hồi phục từ bờ vực phá sản để trở thành một trong những công ty xe chạy điện hot nhất trên hành tinh này.
Về triển vọng tầm quan trọng của Nio, công ty có giá trị cao hơn người khổng lồ xe hơi của Mỹ GM.
Bà ESHA DEY, Phóng viên Bloomberg: "Công ty này có giá khoảng 4 tỷ đô la vào cuối năm 2019, bây giờ trở thành người khổng lồ có giá khoảng 94 tỷ đô la theo định giá tại thị trường Mỹ."
Trong năm 2020 công ty chứng kiến nhu cầu kỷ lục đối với các mẫu xe với mức tăng trưởng thường niên 121% và với việc cho ra mắt mẫu xe sedan ET7 vào đầu năm 2021, giá cổ phiếu ngay lập tức gia tăng một lần nữa.
Bà SIYI MI, Nhà phân tích lĩnh vực xe chạy điện, BloombergNEF: “Rất giống với Tesla ở một số điểm, công ty đã tập trung vào việc quảng bá bản thân là nhà sản xuất xe kỹ thuật số hay xe sang cao cấp nhưng cũng nỗ lực thu hút khách hàng tầng lớp trung lưu tại Trung Quốc.”
Ông WILLIAM LI, CEO kiêm người sáng lập NIO: “Chúng tôi luôn rất rõ ràng về nhóm đối tượng khách hàng mục tiêu của mình. Ví dụ giá của mẫu xe ET7 tương tự như giá của dòng xe sedan cỡ trung hoặc cỡ lớn tại Trung Quốc như BMW 5, Audi A6, Mercedez-Benz e-class.
NIO không phải là công ty khởi nghiệp xuất hiện một cách bất ngờ. Các doanh nghiệp khởi nghiệp xe chạy điện của Trung Quốc đã bắt đầu bùng nổ từ khoảng năm 2014, năm mà NIO được sáng lập bởi các khoản trợ cấp được chính phủ Trung Quốc tung ra."
Chính phủ các nước châu Âu và bản thân chính phủ Trung Quốc mong muốn chuyển sang các giải pháp giao thông sạch hơn, ở thời điểm đó có nghĩa là chuyển sang các phương tiện chạy điện.
Trung Quốc đã bắt đầu quảng bá các phương tiện chạy điện cách đây khoảng 1 thập kỷ. Vào thời điểm đó chỉ có khoảng 1000 xe chạy điện được bán mỗi năm.
Đến năm 2018 doanh số bán hàng thường niên gia tăng một cách dễ dàng lên mức 1 triệu xe tại Trung Quốc. Và ông William Li người sáng lập NIO, và cũng không phải là người xa lạ gì với thị trường ô tô đã chứng kiến mức tăng đột biến đó và đã quyết định nhảy vào thị trường xe chạy điện.
Ông Li là một doanh nhân kiểu như Elon Musk. Công ty của ông được thành lập trước đó là BitAuto.
Đó là một nền tảng dịch vụ trực tuyến cho các phương tiện nói chung. Ông ấy là người có hiểu biết thật sự sâu cả về công nghệ thông tin và ngành ô tô.
Tuy nhiên không phải lúc nào NIO cũng có con đường kinh doanh suôn sẻ để thành công. Có một lý do khiến các cổ phiếu xe chạy điện dễ biến động, đó là vì ở bất kể khoảnh khắc nào công ty cũng có thể nằm bên bờ vực phá sản và NIO cũng không phải là ngoại lệ.
Đó là công ty ô tô nhỏ và khá mới phải đối mặt với những vụ việc phải thu hồi xe lớn vì lỗi cháy nổ vào đầu năm và sau đó doanh số của công ty suy giảm. Có nhiều lý do cho điều này. Đối thủ đáng gờm nhất của hãng là Tesla đã gia nhập thị trường Trung Quốc vào năm 2019.
Bên cạnh sự cạnh tranh từ Tesla doanh số bán xe chạy điện chững lại trong năm 2019 một phần là do những quyết sách của chính phủ Trung Quốc.
Chính phủ Trung Quốc đã cắt giảm trợ cấp trực tiếp đối với việc mua xe điện hơn 50% vào năm 2019, đây giống như mức cắt giảm lớn nhất từ trước đến nay so với những năm trước. Vì thế việc cắt giảm trợ cấp thật sự có tác động tiêu cực đối với một số nhà sản xuất ô tô.
Công ty bắt đầu chảy máu tiền. Công ty mất khoảng 1,6 tỷ đô la năm 2019. Sự định giá cổ phiếu cho thấy một bức tranh lớn ở đây, cổ phiếu thực sự giảm giá.
Đó thật sự là những tháng khó khăn đối với công ty. Họ phải giải quyết vấn đề sa thải nhân viên, họ đang cố gắng giảm lực lượng lao động khoảng 14%.
Vấn đề trở nên trầm trọng đến nỗi công ty đứng lên và nói có thể không có tính thanh khoản trong thậm chí là 12 tháng.
Nhưng vào đầu năm 2020, vận hội của NIO đã thay đổi. Trong khi các biện pháp cắt giảm trợ cấp gần như nhấn chìm công ty, một khoản đầu tư từ một tỉnh của Trung Quốc đã cứu công ty.
NIO đã có được một thỏa thuận với thành phố Hợp Phì.
Tháng 2 năm 2020 họ đã giúp NIO khi bơm dòng tiền và giúp NIO giải quyết vấn đề dòng tiền.
Như một phần của thỏa thuận, NIO đồng ý thành lập trụ sở chính tại khu vực phát triển kinh tế và công nghệ của thành phố Hợp Phì cũng như cung cấp cho các nhà đầu tư 24,1 % cổ phần trong công ty.
Công ty cũng có cơ sở tín dụng từ các ngân hàng địa phương để có được 1,5 tỷ đô la và điều đó giúp xóa bỏ những quan ngại về tính thanh khoản đối với cả nhà đầu tư và công ty, họ có thể đưa những mối lo về tiền ra khỏi tâm trí và thật sự tập trung vào sản xuất và cho ra mắt xe.
Các nhà đầu tư tự tin rằng với việc giải quyết được vấn đề tính thanh khoản, NIO cuối cùng có thể giải quyết nhiệm vụ to lớn trong việc gia tăng quy mô hoạt động sản xuất xe. Không giống như những công ty công nghệ có thể tiếp cận đến hàng tỷ khách hàng thông qua internet, các nhà sản xuất xe lớn cần sản xuất sản phẩm ở quy mô lớn và dựa vào những chuỗi cung ứng lớn.
Giờ đây những công ty ô tô truyền thống đã có những dây chuyền sản xuất và có hơn 100 năm kinh nghiệm. Vì thế việc tăng quy mô là một vấn đề lớn đối với Tesla vì như ông Musk đã nói: Tesla không cố gắng phát minh ra xe hơi, mà thực sự là cỗ máy tạo ra xe hơi, có nghĩa là Tesla hay ông Musk đang cố gắng tái hình dung quá trình sản xuất ô tô.
Sản xuất là điều NIO hy vọng sẽ mang lại lợi thế cho họ. Trong khi mẫu xe ES6 SUV có giá đắt hơn 30% so với mẫu xe Sedan 3 của Tesla, NIO đang sử dụng các tính năng và dịch vụ đổi mới để đưa chi phí giảm xuống.
Điều khác biệt lớn nhất mà NIO đang thực hiện so với Tesla là công ty đã thuê ngoài hoạt động sản xuất của họ tại một công ty thuộc sở hữu nhà nước có nhiều kinh nghiệm hơn trong vấn đề này.
Thay vì xây dựng một nhà máy của riêng mình, giống như Tesla thực hiện với nhà máy khổng lồ, NIO sử dụng một nhà sản xuất theo hợp đồng – công ty thuộc sở hữu nhà nước JAC Motors. Một khác biệt lớn khác là mô hình cung cấp của NIO nhằm mục tiêu đơn giản hóa quyền sở hữu bằng cách loại bỏ nguy cơ từ việc sở hữu pin của xe.
Điều khách hàng sẽ làm là mua xe và thuê pin từ NIO với mức phí đóng hàng tháng.
Nếu bạn chọn mô hình cung cấp này nó sẽ giúp giảm giá khoảng 10 000 nhân dân tệ, tương đương khoảng 20 hay 15% mức giá trả trước đối với một chiếc xe mới.
Điểm khác biệt cuối cùng giữa Tesla và NIO là cách tiếp cận vấn đề tầm hoạt động của xe, đó là thuật ngữ mà những người sở hữu xe chạy điện lo ngại rằng pin sẽ hết trước khi tới địa điểm cần tới.
Khi pin của bạn hết bạn phải đỗ vào một trạm sạc và phải đợi khoảng vài giờ cho đến khi pin được sạc đủ để quay trở lại đường. Điều mà NIO đang cung cấp cho khách hàng là tận dụng dịch vụ đổi pin, trong đó người dùng xe NIO sẽ lái xe đến điểm đổi pin và chỉ trong vòng vài phút, NIO cho biết chỉ trong vòng 3 phút, pin của khách hàng sẽ có thể được tháo ra và thay bằng pin đã sạc đầy và khách hàng có thể quay lại đường.
Trong khi Tesla đã thử nghiệm dịch vụ đổi pin của mình vào năm 2015, công ty đã không tiếp tục nữa do thiếu sự quan tâm. NIO dựa vào thực tế rằng dịch vụ đổi pin xuất hiện vào năm 2015 là quá sớm.
Thị trường chưa đủ trưởng thành, mọi người chưa thoải mái với xe chạy điện vào thời điểm đó.
NIO có kế hoạch sản xuất 150000 xe, tăng gấp 4 lần sản lượng 43 nghìn xe từ năm 2020. Tuy nhiên cạnh tranh sẽ gay gắt hơn đối với NIO, công ty sẽ không chỉ đối mặt với cạnh tranh từ Tesla và các nhà sản xuất xe chạy điện Trung Quốc khác.
Các nhà sản xuất xe toàn cầu cũng đang quan tâm đến thị trường xe chạy điện Trung Quốc khi nhận ra tiềm năng tăng trưởng. Volkswagen và Toyota đều đã bắt đầu tăng các khoản đầu tư vào các công nghệ xe chạy điện cùng với các đối tác liên doanh Trung Quốc.
Và liệu NIO có chống lại được sự cạnh tranh ở Trung Quốc hay liệu công ty có tạo ra một con đường cho chính mình trên thị trường thế giới để trở thành cái tên của mỗi hộ gia đình hay không, tương lai sẽ trả lời.
