Một trong những điểm mới của Dự thảo Luật Thanh tra (sửa đổi) lần này chính là đã quy định về thành lập cơ quan thanh tra tại một số tổng cục, cục thuộc bộ, tạo cơ sở pháp lý minh bạch, khắc phục những bất cập trong việc giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành theo tinh thần của Luật Thanh tra 2010 cũng như Nghị định số 07/2012 của Chính phủ.
Thế nhưng, một vấn đề đặt ra, là nếu dự thảo luật chỉ dừng lại ở cấp tổng cục mà không tính toán “xử lý” cả vấn đề thanh tra tại các cục trực thuộc tổng cục, quản lý theo ngành dọc, có đối tượng quản lý rất rộng, phức tạp thì sẽ vẫn còn bất cập.
Năm 2021, số lượng doanh nghiệp tham gia hoạt động xuất nhập khẩu hàng hoá là trên 94 nghìn doanh nghiệp. Toàn ngành hải quan đã làm thủ tục cho gần 14 triệu tờ khai xuất, nhập khẩu; trong đó luồng xanh chiếm gần 67%, luồng vàng trên 29% và luồng đỏ gần 4%. Tổng kim ngạch xuất khẩu đạt trên 668 tỷ USD. Với đối tượng quản lý chuyên ngành lớn, khối lượng công việc nhiều, phức tạp, để làm tốt chức năng quản lý nhà nước chuyên ngành về Hải quan thì cần phải có hệ thống Thanh tra Hải quan từ Tổng cục đến các Cục Hải quan tỉnh, thành phố. Tuy nhiên dự thảo Luật Thanh tra (sửa đổi) lần này chưa đề cập đến việc tổ chức Thanh tra tại các Cục thuộc Tổng cục. Cơ sở pháp lý mà không minh bạch thì hiệu quả hoạt động thanh tra chuyên ngành khó mà đảm bảo.
Tương tự vậy, ngành thuế là ngành có quy mô lớn, tổ chức hệ thống dọc theo 3 cấp: Tổng cục Thuế, Cục Thuế và Chi cục Thuế. Số doanh nghiệp thuộc đối tượng quản lý của ngành thuế hiện trên 873 nghìn doanh nghiệp; việc thực hiện quản lý thuế theo rủi ro, người nộp thuế tự kê khai, tự nộp thuế, vì vậy công tác thanh tra, kiểm tra đóng vai trò rất quan trọng trong công tác quản lý thuế của ngành. Nếu Dự thảo luật Thanh tra sửa đổi không quy định hành lang pháp lý cho thanh tra chuyên ngành tại cấp Cục thì đây cũng sẽ là khó khăn, thách thức rất lớn đối với toàn ngành do việc tổ chức thực hiện công tác thanh tra chuyên ngành thuế chủ yếu được thực hiện tại cấp Cục thuế.
Mời quý vị và các bạn theo dõi chương trình!
