Thực tế nhiều nước trên thế giới đã hiện thức hoá các danh hiệu di sản bằng việc xây dựng khu du lịch văn hóa danh nhân. Điều này vừa thể hiện sự khâm phục, ngưỡng vọng trước những đóng góp của tiền nhân, vừa là để khai thác giá trị kinh tế văn hóa, du lịch.
Thế nhưng hiện nay việc quy hoạch làng di sản văn hoá, du lịch lại gặp nhiều vướng mắc về quy hoạch vì những khoảng trống pháp lý trong việc kiến tạo hình hài kiến trúc nông thôn. Ghi nhận của chúng tôi trong việc thực quy hoạch làng văn hoá, du lịch Trường Lưu tại Hà Tĩnh.
Làng Trường Lưu, thuộc huyện Can Lộc của tỉnh Hà Tĩnh là làng cổ có tuổi đời hơn 600 năm với hệ thống di sản văn hóa đặc sắc. Đặc biệt, nơi đây có 3 di sản được UNESCO công nhận Di sản tư liệu ký ức thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương gồm Mộc bản Trường học Phúc Giang, Hoàng hoa sứ trình đồ và bộ sưu tập Văn bản Hán Nôm. Để phát huy giá trị của các di sản được cho là những khối “ vàng ròng” này, cần một đề án quy hoạch tổng thể tương xứng với bề dày văn hoá, lịch sử mà tiền nhân đã để lại.
Việc quy hoạch làng di sản văn hoá, du lịch đang là bài toán khó mà các đơn vị, các cơ quan địa phương đang phải tập trung tìm ra lời giải, bởi ngoài hệ thống nhà thờ của dòng họ Nguyễn Huy vẫn được lưu giữ theo thời gian thì “bát cảnh Trường Lưu” giờ chỉ còn trong trí nhớ, không gian làng cổ gần như bị phá vỡ, các loại hình nghệ thuật truyền thống bị thất truyền; Kiến trúc nông thôn lâu nay vẫn thuộc nhóm kiến trúc không có có kiến trúc, quy hoạch không có quy hoạch, thế nên địa phương phải góp nhặt từ các chuyên gia mới có thể bắt tay vào thực hiện.
Trường Lưu đã một thời nườm nượp khách tứ phương, khách đến để đọc sách, để giao lưu hoặc để lắng hồn mình vào những câu hát ví Phường Vải… Cần một lời giải quy hoạch để những trầm tích văn hoá ấy hồi sinh, để làng di sản văn hoá, du lịch Trường Lưu xứng danh với những di sản đã đưa Trường Lưu vươn tầm ký ức thế giới.
Mời quý vị và các bạn theo dõi nội dung chi tiết!
