Trong phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, nhiều đại biểu Quốc hội nêu bất cập trong quản lý thị trường chứng khoán, tình trạng thao túng giá, gian lận, thiếu minh bạch… Qua đó đặt ra trách nhiệm của người đứng đầu và trách nhiệm của cơ quan quản lý lĩnh vực này?
Ông NGUYỄN DANH TÚ - Đại biểu Quốc hội tỉnh Kiên Giang: “Trách nhiệm và giải pháp của Bộ trưởng trong quản lý, điều hành với một số diễn biến không lành mạnh của thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp thời gian qua là gì?".
Ông HỒ ĐỨC PHỚC - Bộ trưởng Bộ Tài chính: “Chúng tôi đã ra công điện yêu cầu Ủy ban Chứng khoán và các cơ quan tiến hành thanh tra và đến ngày 3/12 tăng cường thanh tra nhằm phát hiện sai phạm để xử lý. Đến ngày ¼, chúng tôi lại quay sang thanh tra các công ty kiểm toán độc lập đối với các công ty chứng khoán phát hiện nhiều sai phạm. Và từ đấy, chúng tôi chuyển qua cơ quan điều tra 34 vụ và tiến hành xử phạt hành chính 568 vụ, xử phạt hành chính với số tiền hơn 29 tỷ đồng.
Đây là một bước để làm lành mạnh hóa thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, cán bộ Bộ Tài chính có trách nhiệm này, cho nên vừa rồi chúng tôi đã thực hiện cách chức 2 cán bộ lãnh đạo, cảnh cáo 2 cán bộ lãnh đạo và kiểm điểm nhiều cán bộ khác, chẳng hạn như Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán bị cách chức, Tổng Giám đốc Tổng Công ty Chứng khoán HoSE bị cách chức, Giám đốc Trung tâm lưu ký chứng khoán và Chủ tịch Công ty chứng khoán Việt Nam bị cảnh cáo và xử lý do khi phát hiện ra vấn đề thì xử phạt hành chính nhưng không đưa ra các quyết định bổ sung là hủy giao dịch chứng khoán. Với những sai phạm này, chúng tôi đã xử lý theo luật và củng cố cơ quan quản lý đối với lĩnh vực chứng khoán.”
Ông TRẦN VĂN LÂM - Đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang: “Thực tế, thị trường chứng khoán nước ta hiện nay giá trị vốn hóa hay giá trị thị trường gấp nhiều lần giá trị tài sản lúc IPO phát hành lần đầu. Tình trạng này làm tăng xuất vốn đầu tư trên một đơn vị tăng trưởng, tăng hệ số ICOR của nền kinh tế, giảm hiệu quả sử dụng vốn của nền kinh tế. Đề nghị Bộ trưởng đánh giá về mức độ bong bóng của thị trường chứng khoán nước ta hiện nay. Bộ Tài chính có những công cụ, bộ chỉ báo nào để nhận diện, đánh giá tính chất, mức độ bong bóng chứng khoán, giải pháp gì để thị trường chứng khoán nước ta phát triển ổn định, bền vững trong thời gian tới?".
Ông HỒ ĐỨC PHỚC - Bộ trưởng Bộ Tài chính: “Hiện nay, chúng tôi đã có những giải pháp tăng cường công tác kiểm tra và đưa trí tuệ nhân tạo vào theo dõi các nghiệp vụ về phát sinh, đồng thời bắt công khai và theo dõi quá trình lên xuống đột ngột đối với các cổ phiếu và các cổ phiếu, trái phiếu riêng lẻ thì chúng tôi sẽ thiết lập một kênh, tức là một sàn riêng để theo dõi. Cùng với giải pháp về hoàn thiện Nghị định 153 và tiến tới sẽ đề nghị Quốc hội hoàn thiện Luật Chứng khoán.
Như vậy, quy định rõ điều kiện phát hành, ví dụ như doanh nghiệp phát hành phải có vốn chủ sở hữu, nợ trên vốn chủ sở hữu là bao nhiêu, mục đích phát hành và phải tuân thủ mục đích phát hành với cơ quan quản lý nhà nước như thế nào? Chúng tôi sẽ có những giải pháp để hoàn thiện pháp luật và đặc biệt là tăng cường thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm, bắt đầu từ những dòng tiền bất thường, những giao dịch bất thường thì sẽ được kiểm tra và xử lý.”
Chủ tịch Quốc hội VƯƠNG ĐÌNH HUỆ: “Việc so sánh quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp của ta với các nước thì nó cũng khập khễnh vì các nước có lịch sử rất lâu đời rồi. Mình thì mới còn rất sơ khai. Vấn đề quan trọng là riêng năm 2021 tăng rất đột biến. Nếu 2020 thì chỉ có khoảng hơn 4% GDP nhưng đến 2021 đã tăng lên 15% GDP, trong khi đó mục tiêu chúng ta đến 2025 chỉ có 20%. Riêng năm 2021 tăng rất đột biến và để xảy ra những sai phạm như đại biểu đã biết. Bây giờ cũng cần phải rà soát lại xem chính sách, pháp luật có gì bất cập và sơ hở không?
Nghị định 153 chúng ta ban hành về lĩnh vực này như thế nào? Hướng tới đây hoàn thiện việc này như thế nào? Công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát ra sao. Mặc dù cơ quan nào cũng nói rằng không có động thái siết thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp nhưng trong thực tế 4 -5 tháng đầu năm nay hầu như không có phát hành và những vấn đề liên quan đến nợ đến hạn của một số trái chủ, những người phát hành trái phiếu Chính phủ thì khả năng đến hạn phải trả của năm nay rất lớn, thanh khoản của lĩnh vực này như thế nào? Đề nghị Bộ trưởng Bộ Tài chính và Thống đốc, các đồng chí quan tâm báo cáo thêm với Quốc hội trong lĩnh vực này."
Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, Bộ tiếp tục tăng cường tổ chức thanh tra, kiểm tra các doanh nghiệp phát hành và công ty chứng khoán cung cấp dịch vụ; đồng thời phối hợp với ngân hàng nhà nước trong quản lý, giám sát việc các tổ chức tín dụng phát hành, đầu tư và cung cấp dịch vụ về trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ; tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan công an trong xác minh, điều tra, xử lý các vụ việc thao túng, phối hợp xử lý các tin đồn thất thiệt, sai sự thật, cung cấp thông tin cho cơ quan công an khi có các dấu hiệu nghi ngờ trong quá trình thanh, kiểm tra.
